119 Yaşındaki Nazım Hikmet'in Bilinmeyen 10 Eseri

1.  Yayınlanan İlk Şiiri 

Nazım Hikmet'in ilk şiiri 3 Ekim 1918 tarihli Yeni Mecmua dergisinde Mehmet Nazım imzası ile yayınlanır. Şair “Hala Servilerde Ağlıyorlar mı?” şiiriyle derginin kapağından okuyucuya duyurulur. Ziya Gökalp tarafından çıkarılan Yeni Mecmua dergisinin yazar kadrosunda Yahya Kemal, Halide Edip Adıvar, Refik Halit Karay, Mehmet Fuat Köprülü, Ahmet Emin Yalman gibi dönemin önemli isimleri vardır.

HALA SERVİLERDE AĞLIYORLAR MI?

Bir inilti duydum serviliklerde

Dedim: Burada da ağlayan var mı?

Yoksa tek başına bu kuytu yerde,

Eski bir sevgiyi anan rüzgâr mı?

Gözlere inerken siyah örtüler,

Umardım ki artık ölenler güler,

Yoksa hayatında sevmiş ölüler,

Hala servilerde ağlıyorlar mı?

2. Kitapta Yayınlanan İlk Şiir

Nazım Hikmet'in şiirinin çıktığı ilk kitap Numaralı Kitaplar serisinden 1920'de  Tanin Matbaasında 64 sayfa olarak basılan Üçüncü Kitap’tır. Burada Nazım Hikmet'in “İman” ve “Namus” isimli şiirleri kendi ismiyle yer alır. Orhan Seyfi Orhon, Celal Sahir Erozan, Vala Nurettin, Faruk Nafiz Çamlıbel ve Yusuf Ziya Ortaç’ın da aralarında bulunduğu dönemin genç kalemleri ile kolektif olarak çıkarılan Numaralı Kitaplar, Yeni Edebiyat Neşriyatı adlı yayınevi tarafından basılmıştır.

İman 

 Loşlukta ararken elini, elim:

“Kırk akşam üst üste bakarsan eğer

İlk çıkan yıldıza, dedi sevgilim,

Dolarmış gönülde boş kalan bir yer!..”

 Kırk akşam üst üste: “Sevsin!” sözünü

İlk çıkan yıldızla getirdim yâda.

Yine aratıyor her yarın dünü.

İmanım kalmadı yıldızlara da!..

3. İlk Fotoğraf

Nazım Hikmet'in bir yayında kullanılan ilk fotoğrafı Ümid dergisinin 26 Ağustos 1920 tarihli 8. sayısındadır. Dergide çıkan “Lades” şiiri, şairin fotoğrafı ile okura sunulmuştur.

4. Batıda Yayınlanan İlk Şiir

1925 Haziran'nın da Fransa'da Henri Barbusse ile Paul Vaillant  Couturier’nin çıkardığı, sol camianın en prestijli dergilerinden Clarte’nin kapağında “Doğu - Batı” şiiri ile Nazım Hikmet Fransız okura duyurulur. Nazım, derginin Haziran 1925 tarihli sayısındaki şiirinde 1923'te ölen ünlü Fransız oryantalist romancı Pierre Loti ‘yi şu dizelerle yerecektir.

 Çürük Fransız kumaşlarını

 yüzde beşyüz ihtikarla şarka satan 

Pierre Loti!

 Ne  domuz bir Burjuvamışsın meğer!

 Maddeden ayrı ruha inansaydım eğer

 Şarkın kurtulduğu gün 

 senin ruhunu

 köprübaşı'nda çarmıha gerer

 karşısında cigara içerdim!

Nazım Hikmet'in Clarte’de yayınlanan “Pierre Loti” şiiri batıda bir dergide yayınlanan bilinen ilk şiiridir.

5. Çizer Olarak Nazım Hikmet

İlk kadın ressamlarımızdan Celile Hikmet'in oğlu Nazım Hikmet, annesi gibi hem resime - çizime meraklıydı hem de bu yeteneğini az sayıda da olsa kimi kitabında imzasız olarak sergilemekten kaçınmamıştı.  Öyle ki 835 Satır kitabının 1929'daki ilk baskısının kapağı Nazım Hikmet imzalıdır.

6. Mümtaz Osman Kimdir?

Muhsin Ertuğrul'un yönettiği ve 1933'te gösterime giren “Karım Beni Aldatırsa” filminin senaryosunu ve filmdeki şarkıların sözlerini Mümtaz Osman yazmıştı. O Mümtaz Osman aslında Nazım Hikmet'tir. Dönemin siyasi konjonktür'ü gereği daha sonra ki film senaryolarında kullandığı Selma Muhtar, M. İhsan, Ercüment Er ve İhsan Koza takma adları gibi mahlaslar kullanmıştı.Sonraki filmleri ise; Fena Yol, Söz Bir Allah Bir, Cici Berber, Milyon Avcıları, Aysel Bataklı Damın Kızı, Leblebici Horhor Ağa, Kıskanç. Nazım Hikmet, “Mümtaz Osman” takma adıyla yazdığı iki operat’in şarkı sözlerinin plağa aktarılması ile telif ücreti alır. Bursa Cezaevi'nde mahpusluk sırasında 5 Temmuz 1933 tarihinde eşi Piraye Hanım’a gönderdiği mektupta bu plaktan bahseder.

7. Güneşe Doğru

Nazım Hikmet'in 1937'de yazıp yönettiği tek uzun metrajlı filmi olan “Güneşe Doğru” şairin kayıp eserlerinden biri. Arif Dino, Media Baran, Ferdi Tayfur, Safiye Ayla, Neyzen Tevfik gibi isimleri kadrosunda toplayan filmin kendisi gibi afişi de kayıp. Aradan geçen 84 yılda “Güneşe Doğru”nun çekildiğine dair en önemli kanıtı ise 2 sinema ilanı.Filmin çekildiği sırada Nazım Hikmet gözaltına alındığı için filmin afişlerinde Nazım Hikmet adına rastlanmıyor.

8. Ülkesindeki Son Eseri

 “Yazılarım otuz kırk dilde basılır Türkiyem’de Türkçemle yasak” Nazım Hikmet 11 Eylül 1961'de Doğu Berlin'de yazdığı otobiyografi şiirinde bu notu düşmüştü.

1949'da Nazım Hikmet Bursa Cezaevindeyken Ahmet Halit Kitabevi, şairin yaşadığı La Fontaine'den Masallar’ı “Ahmet Oğuz Saruhan” takma adı ile yayınladı. Bu yapıt Nazım Hikmet yaşarken Türkiye'de basılan son eseri oldu.

9. Japonya'da Nazım

Japonya'da da ilk Nazım Hikmet kitabı 1955'te yayınlandı. Kitabın ismi Ferhat ile Şirin  Dört hapishaneden’di. 1956'da da iki Nazım Hikmet kitabı daha çıktı. Biri Dört Hapishaneden diğeri Kız Çocuğu. 1961'de ise Japonya'da Seçilmiş Şiirler kitabı çıktı. Kapağında Türkçe “Nazım Hikmet Seçilmiş Şiirler” yazısıyla usta şair, Japonya'da Japonca bir kitapta Türkçe olarak duyuruldu.

10.İtalyanca Nazım 

1961'de Torino'da İtalyanca ve Türkçe olarak basılan In Quest’an no 1941 yani Şu 1941 Yılında kitabı İtalya'da İtalyanca ve Türkçe basılmıştır.

KAYNAK:

http://nazimhikmetmerkezi.com/

#tarih dergisi, Ocak 2021 Sayısı, Özgün Uçar, sayfa; 40,41,42,43,44,45 

Bu Gönderiler İlginizi Çekebilir!

Nazım Hikmet'in Bestelenmiş 10 şiiri

20. yüzyıla damgasını vuran ve dünya çapında bir üne sahip olan Nazım Hikmet'in bestelenmiş şiirlerini sizler için derledik.

Big Brother'ın Yazarı George Orwell ve Başyapıtları

Son yıllarda Türk edebiyatının önemli yazarlarından Sabahattin Ali kitaplarının basıldığı yayınevlerinin çeşitlenmesiyle farkına vardığımız telif hakkı mevzusu geçtiğimiz günlerde George Orwell ile birlikte tekrardan cereyan etti . Biz de bu kervana katılan Orwell'ın eserlerine bir göz atalım dedik.