Acısıyla Diyebildiğimiz Ama Tatlısıyla Diyemediğimiz: Çin Kültür Devrimi

 II Dünya Savaşı'ndan sonra Sovyetler Birliği ve Vlademir Lenin öğretilerinden örnek alarak Mao Zedung 1945'te komünist bir ideoloji ile Çin Halk cumhuriyeti'ni kurdu. Sovyetlerden sonra dünyada ikinci büyük komünist devlet olan Çin Halk Cumhuriyeti Sovyetler ile birlikte Batı bloğuna karşı doğal bir ittifak halindeydiler.Ancak Komünist lider Stalin öldükten sonra Mao Sovyetlerin yeni politikalarını beğenmiyordu.Neticede Mao 1966’da Çin komünist devlet’ini korumak ve batının burjuva yaşamının Çin’e girmesini engellemek adına 10 yıl sürecek olan Çin kültür devrimini başlattı. Ancak devrim Çin kültürünü korumaktan çok Çin’e zarar verir bir hâl aldı, öyle ki Çin halkının binlerce yıllık kadim gelenekleri bile bu on yıllık  süreçte nasibini aldı.

Başta öğrenciler olmak üzere birçok insan Kızıl Muhafızlar adı altında devrim adına örgütlenmeye başladı.Başkan Mao emniyet güçlerine Kızıl Muhafızlar’ın eylemlerine karışmama emri vermişti. Kızıl muhafızlar burjuva ürünü ve alışkanlığı gördüğü her şeyi yok etmeye başlamıştı.

Kızıl muhafızlar çok sayıda eski binayı,eser ,antika kitap ve resmi burjuva olarak değerlendirip tahrip ediyor ve yok ediyordu.Yine burjuva adamı veya kadını olarak fişledikleri mal sahibi insanları dövüyor, sokaklarda sürüklüyor,teşhir ediyor ve öldürüyorlardı.

Devrimden en çok etkilenen yerlerden biride eğitim ve eğitim kurumlarıydı.Bir çok kitap yakılmış ve yasaklanmış sadece devrimi ve Mao’yu öven kitaplar basılmış ve yayılmıştır. Bunların en meşhur olanı ve okunanı ise kırmızı kitaptı. Mao Zedung’un fikirlerini konuşmalarını ve yazılarını oluşturan kırmızı kitap ülkenin adeta resmi kitabı haline gelmişti.

Devrimin ilk yılları okullar kapanmış daha sonra ise bazıları kademeli olarak açılmıştır.Okullarda burjuva öğretisi yapan öğretmenler görevden alınmış bazende kızıl muhafızlar tarafından darp edilmiş ve uyarılmıştı.Bir çok devrim broşürü yayınlanmış ,ve devrim senfonileri Çin’i baştan başa dolaşmıştır.
Asker ve Siyasetçi olan Lin Piao’nun da süreçte etkin olması ile birlikte ülkede, fiziksel baskılar, ölümler, şiddet olayları ve intiharlar çin tarihinde yaraları sarılmamış bir psikolojik olay olarak yerini aldı.
Devrimin ruh halini ortaya koyması açısından bir örnek vermekte fayda var: Suçlananlar arasında, bugünkü Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in babası ve Mao dönemi bakanlarından Şi Çongşün de var. Suçlanma nedenlerinden biri olarak, o dönem Doğu Almanya’ya yaptığı seyahat sırasında, dürbünle Batı Almanya’ya bakması olarak gösterilir. Çongşün işkence görürken, üvey kızkardeşi de baskılar karşısında intiharı yeğlemişti.

Devrim başladığında 13 yaşında olan ve devrime saf inanç ile inanan Zhaou Shunli’den o günler için sonradan dediklerine bakalım;
“Geçen son 30 yıllık reform ve açılım süreci bunun kötü bir seçenek olduğunu gösterdi. Reformlar ülkemize ve hayatımıza hiç bir avantaj sağlamadı. Ülkemize ve sanayimize hiç bir katkı ve gelişimde bulunmadı”

Bugün hâlâ Çin’de devrim etkisi devam ediyor mu? Gelin bu konuda tarihçi yazar Zhang Lifan’nın sözlerine bakalım;
“Kültür Devrimi hakkında hala bir nostalji besleyenler genellikle emekliler, yaşlı çalışanlar veya Mao döneminde üst düzey yetkili olanlar. Evet biraz aptalca.”

Bu süreç boyunca yaşanan bir diğer facia ise psikolojik rahatsızlıklar ve halkta oluşan paranoya idi. Öyleki lider mao’nun resmini arka planda bir yere asmak, geçmiş hakkında iyi şeyler söylemek,devrim döneminde yeni getirilen alfabede yanlışlık yapmak bile casuslukla suçlanabiliyordu. İnsanlar Mao’yu desteklememek ile suçlanmamak için yanlarında 2-3 tane kırmızı kitap ile dolaşıyordu.

İşte o günlerde kullanılan birkaç probaganda broşürü;

1966’da Mao’nun Çin’i ileri taşımak ve burjuva hayatına engel olmak amacı ile başlattığı bu devrim maalesef tam tersi etki yarattı ve Çin önce duraksadı sonra geriledi.Binlerce insanın ölmesine,evsiz ve eğitimsiz kalmasına sebep oldu. Sayısız tarihi belge yok oldu.

Sonuç olarak Mao’nun ölümü ve Kültür Devrimi’nin sona ermesiyle birlikte (Kültür Devrimi, resmen Ağustos 1977’de Çin Komünist Partisi’nin XI. Kongresi’nde sona erdirilmesine karşın, gerçekte Mao’nun ölümü ve Dörtlü Çete’nin tasfiyesiyle 1976 sonbaharında bitti.) Yaklaşık üç milyon Parti üyesi ve haksız yere tasfiyeye uğramış milyonlarca insan görevlerine geri dönme beklentisi içine girdi. Bu sorunlara acil çözümler bulmak amacıyla, 1970’lerin sonunda cesurca önlemler alındıysa da, Kültür Devrimi’nin olumsuz etkileri, bu harekete son verilmesinden sonra da sürdü

Bu Gönderiler İlginizi Çekebilir!

Fotoğrafın Gücünü Kanıtlayan 10 Efsane Fotoğraf

Her an, aslında ölümsüzleşmeyi hak eder. Çünkü zaman geri gelmez. Ama bazı anlar var ki onlar tüm insanlığın ortak derdi, ortak mutluluğu, ortak acısı olur. Tarihe kazınır. Fotoğraflar ise tarihte iz bırakma fırsatı verir ins...

İngilizlerin Büyük Utancı: Amritsar Katliamı

1919 Amritsar Katliamı, sömürgelerini Fransa'ya kıyasla çok daha hoşgörülü yönettiğini iddia eden İngiliz imparatorluğunun unutmak istediği bir olaydır. katliamın 100. yılında yanı 2019 da her ne kadar İngiliz hükümeti özür di...